نیتروژن یا ازت، تشکیل دهنده بخش اعظم هوایی است که هرروزه آن را تنفس می‌کنیم؛ از این رو، عنصری ضروری برای ادامه حیات ما انسان‌ها محسوب می‌شود. نقش مفید این گاز تنها به این موضوع محدود نمی‌شود و کاربردهای متفاوت آن را به دفعات در زندگی روزمره خود می‌بینیم.
گاز ازت به منظور استفاده نیازمند ذخیره‌سازی در کپسول‌های گاز است که در این مقاله به موضوعات مختلفی پیرامون سیلندر گاز نیتروژن می‌پردازیم. پس از شما خوانندگان عزیز دعوت می‌کنیم تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
- ویژگی‌های سیلندر گاز ازت: فاقد خاصیت انفجاری و اشتعال‌پذیری
- انواع کپسول گاز ازت: براساس حجم، سایز، گاز یا مایع بودن نیتروژن و درصد خلوص متفاوت است.
- قیمت کپسول گاز ازت: هزینه محصول با توجه به فاکتورهایی نظیر حجم، درصد خلوص، نرخ ارز، مایع یا گاز بودن ازت تعیین می‌شود.
- کاربرد کپسول گاز نیتروژن: نفت و گاز،صنایع غذا و نوشیدنی، خاموش کردن آتش، صنایع شیمیایی، الکترونیک، کنترل آلودگی، داروسازی، معدن، لامپ سازی
کپسول گاز ازت: تعریفی که باید از آن بدانیم
به احتمال زیاد بسیاری از شما با سیلندر گاز نیتروژن آشنا هستید. کپسول‌ها درواقع مخازنی با ظرفیت‌های مختلف هستند که جهت نگهداری و جابجایی راحت گاز ازت استفاده می‌شوند. این تجهیز در انواع مختلفی عرضه می‌شود و کاربردهای متنوعی دارد. در ادامه این موضوع به جنبه‌های مختلفی پیرامون سیلندر حاوی گاز ازت پرداخته می‌شود.
نیتروژن: گازی بی‌اثر با خواص شگفت انگیز دیگر
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد گاز ازت، بی‌اثر یا خنثی بودن است. این به آن معناست که گاز فاقد هرگونه برهمکنش با مواد دیگر است. همچنین، گاز فاقد بو، رنگ و مزه است. دیگر خواص مهم گاز نیتروژن در جدول زیر آورده شده است.
| خواص فیزیکی و شیمیایی گاز ازت | |
| نماد اتمی | N2 |
| عدد اتمی | 7 |
| جرم اتمی | 14.0067 |
| نقطه ذوب | −209.86 °C (−345.8 °F) |
| نقطه جوش | −195.8 °C (−320.4 °F) |
| چگالی (1 atm, 0° C) | 1.2506 grams/liter |
عوامل مختلف در انواع کپسول گاز نیتروژن
عوامل مختلفی جهت طبقه‌بندی انواع سیلندر گاز ازت در نظر گرفته می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
- سایز: به دو دسته کوچک و بزرگ طبقه‌بندی می‌شود.
- درصد خلوص: با توجه به نوع کاربرد، درصد خلوص گاز N2 نیز متفاوت است. جدول زیر راهنمای کاملی برای انتخاب نوع درصد خلوص براساس نیاز شما فراهم می‌کند.
- حجم: سیلندر در حجم‌های مختلف نظیر 10، 20، 40 و 50 لیتری تولید می‌شود. حجم‌های کم به راحتی قابل حمل بوده و مناسب برای کاربردهایی می‌باشد که نیاز به جابجایی آسان کپسول است.
- حالت فیزیکی گاز ازت: نیتروژن به دو صورت گازی و مایع درون کپسول ذخیره می‌شود.برخلاف نمونه گازی که به صورت طبیعی در هوا یافت می‌شود نیتروژن مایع به وسیله انسان و از طریق تقطیر هوا تولید می‌گردد. ازت مایع به دلیل حجم کمتری که اشغال می‌کند و وزن کمتری که دارد نسبت به همنوع گازی خود کاربرد بیشتری دارد. نگهداری آن نیازمند دماهای خیلی پایین است.
| نوع کاربرد | درصد خلوص |
| صنایع غذایی | 99% – 99.9% |
| اطفاء حریق | 95% |
| سیستم‌های جلوگیری از انفجار | 95% – 98% |
| صنایع شیمیایی | 95% – 99.9% |
| تست فشار | 95% |
| قالب‌گیری تزریقی | 99% – 99.5% |
| صنایع الکترونیک | 99.95% – 99.995% |
| برش لیزری | 99.95% – 99.995% |
| دارویی | 99.95% – 99.999% |
کاربردهای سیلندر گاز ازت
همانطور که بیان شد، ازت گازی خنثی می‌باشد که این موضوع باعث شده است از این گاز در صنایع مختلف به طور چشمگیری استفاده شود. در ادامه، 11 کاربرد کپسول گاز نیتروژن بیان می‌شود.
صنعت نفت و گاز
گاز ازت در صنعت نفت و پتروشیمی کاربردهای متفاوتی دارد که شامل:
پمپاژ به درون دیواره‌های مخازن نفت و گاز
یکی از مشکلاتی که حین استخراج نفت و گاز ممکن است پیش آید، کاهش فشار دیواره مخازن است. این موضوع تأثیر منفی بر جریان نفت و گاز به هنگام خروج به سطح دارد. گاز N2 می‌تواند در بازیابی فشار از دست رفته نقش مهمی ایفا کند.
خشک کردن خط لوله
نیتروژن گازی مفید برای خشک کردن خطوط لوله پس از تست هیدرواستاتیک یا هیدروتست (نوعی تست فشار) است. این گاز همچنین می‌تواند برای زدودن ذرات معلق در هوای درون لوله‌ها مؤثر واقع شود.
پاکسازی نیتروژنی
در این حالت ازت به عنوان یک پوشش در اطراف مخازن عمل می‌کند که به آن پوشش نیتروژنی گفته می‌شود. این گاز با حذف اکسیژن موجود در محیط کمک شایانی به جلوگیری از واکنش آن با هیدروکربن‌های فرّار و به تبع آن انفجار می‌کند.
تست فشار
اپراتورهای میدان نفتی از نیتروژن در طول آزمایش فشار پنوماتیک تجهیزات ایمنی مانند جلوگیری کننده‌های انفجار، درختان کریسمس و مخازن تحت فشار استفاده می‌کنند.
صنایع غذایی و نوشیدنی
گاز ازت با حذف اکسیژن موجود در بسته‌بندی مواد غذایی از فاسد شدن آن‌ها جلوگیری و به ماندگاری آن‌ها کمک می‌کند. علاوه بر آن، این گاز به عنوان یک بالشتک در اطراف غذا عمل کرده و از آسیب آن‌ها حین حمل و نقل ممانعت می‌کند. در صنعت نوشیدنی، این گاز به تنهایی (جایگزین گاز CO2) یا در ترکیب با کربن دی اکسید در بطری و قوطی‌های ماء الشعیر استفاده می‌شود. ازت در مقایسه با دی اکسید کربن تولید حباب‌های ریزتری می‌کند که به موجب آن حرکت ماء الشعیر به هنگام توزیع آسان می‌سازد.
تولید لامپ
گاز ازت در لامپ‌های تنگستنی کاربرد دارد. دلیل این امر این است که تنگستن در حضور اکسیژن می‌سوزد و بایستی از گازهای بی اثر بجای اکسیژن استفاده کرد. نیتروژن نسبت به دیگر گازهای خنثی نظیر آرگون، هلیوم و رادون قیمت کمتری دارد.
فولادسازی
استفاده از گاز ازت در آبکاری فولاد ضد زنگ تولید محصولی قوی‌تر (درجه سختی بیشتر) و مقاوم‌تر در برابر خوردگی می‌کند.
باد کردن لاستیک
گاز N2 می‌تواند برای باد کردن تایر خودرو و هواپیما مورد استفاده قرار گیرد. دلیل این امر این است که این گاز به سرعت گرم نمی‌شود و فشار ثابتی را در مدت زمان طولانی‌تر فراهم می‌کند. ازت همچنین به دلیل خشک بودن (این گاز هیچ رطوبتی ندارد) از اکسیداسیون و زنگ زدن رینگ لاستیک جلوگیری می‌کند.
اطفاء حریق
یکی دیگر از مزایای استفاده از گاز نیتروژن، خاموش کردن آتش از طریق کاهش میزان اکسیژن موجود در محیط می‌باشد.
صنایع شیمیایی
گاز ازت برای حذف اکسیژن از اتمسفرهای بسیار خطرناک و جلوگیری از انفجار در کارخانه‌های شیمیایی و تأسیسات تولیدی می‌تواند مفید واقع شود. علاوه بر آن، این گاز به هنگام آماده‌سازی نمونه نیز استفاده می‌شود، زیرا کمک زیادی به کاهش حجم نمونه های شیمیایی می‌کند. نیتروژن در تولید کود، اسید نیتریک، نایلون، رنگ و مواد منفجره نیز کاربرد دارد.
صنایع الکترونیک
در صنایع الکترونیک از گاز N2 در فرآیند لحیم‌کاری به هنگام مونتاژ وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود. استفاده از گاز کشش سطحی بین قطعه و محل لحیم کاری را کاهش داده و قطعه تمیزتر جدا می‌شود.
کنترل آلودگی
گاز نیتروژن قابل استفاده برای حذف ترکیبات آلی فرّار از مایعات قبل از دور ریختن آن‌ها می‌باشد.
صنایع دارویی
تقریباً تمامی گروه‌های دارویی (حتی آنتی بیوتیک‌ها) حاوی مقداری ازت هستند. این گاز به شکل نیتروز اکسید به عنوان بی حس کننده نیز استفاده می شود.
معادن
گاز N2 در معادن برای خاموش کردن سریع آتش از طریق حذف اکسیژن هوا کاربرد دارد. زمانی که قرار است منطقه‌ای به عنوان متروکه رها شود نیتروژن در آنجا استفاده شده تا اطمینان حاصل شود که منطقه منفجر نمی‌شود.
گاز نیتروژن: گازی ایمن و بی‌خطر
یکی از سؤالاتی که ممکن است برای شما پیش آید این است که آیا کپسول گاز نیتروژن خطرناک است؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم خیر. دلیل این امر این است که ازت به خودی خود گازی بی‌خطر است. 78 درصد هوایی که تنفس می‌کنیم را این گاز تشکیل می‌دهد. نیتروژن گازی خنثی بوده و فاقد هرگونه اشتعال‌پذیری و خاصیت انفجاری می‌باشد. بنابراین، سیلندر حاوی نیتروژن فاقد خطر با ایمنی بالایی است.
نکته مهم در اینجا این است که در برخی مواقع فرد در معرض غلظت‌های متفاوتی از گاز نیتروژن قرار می‌گیرد. این موضوع باعث جایگزینی گاز اکسیژن موجود در خون با ازت می‌شود که اختلالات جسمی و ذهنی و حتی مرگ را در پی دارد. بنابراین، کار با کپسول نیازمند رعایت کردن نکات ایمنی می‌باشد که برای اطلاع از آن‌ها می‌توانید به مقاله نکات مهم استفاده از کپسول های گاز رجوع کنید.
قیمت و خریدکپسول گاز نیتروژن
تا این بخش از مقاله سعی شد تمامی آنچه را که نیاز است برای خرید سیلندر گاز نیتروژن بدانید بیان شود. فروش کپسول گاز نیتروژن امروزه توسط مراکز مختلفی صورت می‌گیرد. در این میان، فروشگاه “بنیان گاز” توانسته با عرضه مستقیم و بدون واسطه، این محصول را با قیمتی مناسب در اختیار خریداران محترم قرار دهد.
از آنجایی که سیلندرهای گاز ازت در سایزها، حجم‌ها، درصدهای متفاوت خلوص و اشکال مختلف (کپسول گاز نیتروژن مایع و گازی) عرضه می‌شوند قیمت متفاوتی دارند. از این رو، پیش از خرید این محصول توصیه می‌شود با کارشناسان مجموعه تماس نموده تا از قیمت انواع آن مطلع گردید.
کپسول گاز نیتروژن: حاوی گازی ایمن با کاربردهای گوناگون
در این مقاله جنبه‌های مختلفی پیرامون سیلندر گاز ازت به طور کامل توضیح داده شد. این گاز به دلیل خنثی بودن کاربردهای بی‌نظری در صنایع مختلف مثل نفت و گاز، غذا و نوشیدنی، دارویی و غیره دارد. همچنین، طبقه‌بندی انواع سیلندرهای گاز نیتروژن براساس شاخص‌هایی نظیر سایز، حجم، درصد خلوص و شکل فیزیکی نیتروژن انجام گرفت و مشخص شد که این عوامل بر قیمت کپسول تأثیرگذار هستند.
در پایان، چنانچه می‌دانید مطلبی درمورد این موضوع از قلم افتاده است یا سؤالی پیرامون هر یک از بخش‌ها دارید کافیست در بخش بیان دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
منابع
https://www.omega-air.si/news/news/nitrogen-gas-applications
https://nitrogen-generators.com/what-are-the-industrial-uses-of-nitrogen-gas/
