گاز آرگون به دلیل برخورداری از ویژگیهایی نظیر عدم واکنشپذیری (خنثی)، قیمت پایین، سمّی نبودن و عدم اشتعالپذیری به یکی از جایگزینهای ایدهآل برای دیگر انواع گازها در بخشهای صنعتی تبدیل شده است. طبق برآوردهای صورت گرفته، ارزش جهانی بازار این گاز در سال 2021 درحدود 356 میلیون دلار بوده است و پیشبینی میشود این مقدار به رقم 505 میلیون دلار در سال 2030 برسد.
رشد روزافزون بازار گاز آرگون نشان دهنده اهمیت وافر آن میباشد. از این رو، در این مقاله به این گاز و موضوعات مختلفی پیرامون آن میپردازیم. اگر قصد خرید گاز آرگون را دارید پیشنهاد میکنیم تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
- ویژگیهای گاز آرگون: بیاثر، بی بو، بی رنگ، بی مزه، غیرسمّی، اشتعالناپذیر، فاقد خاصیت انفجاری
- موارد مصرف گاز آرگون: صنایع غذا و نوشیدنی، جوشکاری، غواصی، پرینتر سه بعدی، لامپ نئون، لاستیک ماشین، پزشکی، آزمایشگاههای تحقیقاتی
- خطرات گاز آرگون: درصورت رعایت نکات ایمنی، این گاز خطری برای انسان و محیط زیست ندارد.
- قیمت کپسول گاز آرگون: هزینه آن براساس حجم کپسول، کشور سازنده، قیمت ارز و دیگر عوامل متغیر است.
تاریخچه گاز آرگون
تاریخچه کشف این گاز به سال 1894 برمیگردد زمانی که دو دانشمند بریتانیایی به نامهای لرد رایلی Lord Rayleigh و سر ویلیام رمزی Sir William Ramsay گاز آرگون را از هوا جدا کردند.
پیش از این و در سال 1785 هنری کاوندیش Henry Cavendish به کشف جالبی دست یافت و آن این بود که بیش از 120/1 قسمت از نیتروژن ممکن است حاوی برخی اجزای بیاثر یا خنثی باشد. دلیل نتیجهگیری او این بود که این بخش از هوا تحت هیچ شرایطی واکنش نمیدهد.
کار کاوندیش فراموش شد تا اینکه لرد ریلی بیش از یک قرن بعد به این موضوع پی برد که چگالی نیتروژن تهیه شده از طریق حذف اکسیژن از هوا بیشتر از چگالی نیتروژن حاصل از تجزیه آمونیاک است.
رمزی برای کشف این موضوع تمام نیتروژن را بهواسطه واکنش آن با منیزیم داغ و تشکیل منیزیم نیترید جامد از گازی که از هوا استخراج کرده بود (هوا منهای اکسیژن) حذف کرد. سپس او با گازی روبرو شد که هیچ واکنشی نشان نمیداد. علاوه بر آن، با مشاهده گروههای جدیدی از خطوط قرمز و سبز در طیف گاز به این نتیجه رسید که یک عنصر جدید است.
گاز سنگینتری که پس از حذف اکسیژن و نیتروژن از هوا باقی میماند اولین گاز نجیبی بود که بر روی زمین کشف شد و به دلیل بیاثر بودن آن را آرگون، برگرفته شده از کلمه یونانی argos به معنای تنبل، نامگذاری کردند.
گاز آرگون چه نوع گازی است؟
آرگون Argon گازی بیاثر یا خنثی میباشد و به عنوان یکی از انواع گازهای نجیب قرار گرفته در گروه 18 جدول تناوبی به شمار میآید. جالب است بدانید این گاز در مقایسه با دیگر انواع گازهای نجیب بیشترین فراوانی را در سطح زمین برخوردار بوده و بیشترین کاربرد گاز آرگون را در صنعت دارد. همانند بسیاری دیگر از گازها، آرگون فاقد هرگونه رنگ، مزه و بو است.
در رابطه با فراوانی این عنصر شیمیایی در جهان میتوان گفت آرگون، دوازدهمین عنصر فراوان در کیهان محسوب میشود. همچنین، این گاز 288/1 درصد جرمی و 934/0 درصد حجمی از اتمسفر را تشکیل میدهد. سنگها یکی دیگر از منابعی هستند که میتوان آرگون را در آنها یافت.
بخش عمدهای از این گاز که در زمین توسط بشر مورد استفاده قرار میگیرد از زمان شکلگیری این سیاره و در اثر تجزیه ایزوتوپ رادیواکتیو پتاسیم 40 تولید شده است. نکته جالب در اینجا این است که تولید آرگون 40 از تجزیه پتاسیم 40 به عنوان روشی برای تعیین سن زمین استفاده میشود.
از دیگر ویژگیهای آرگون میتوان به ایزوتوپهای آن اشاره کرد که در میان سه ایزوتوپ این گاز، 40Ar بیشترین فراوانی (06/99 درصد) را در زمین دارد. جدول زیر ویژگیهای ایزوتوپهای آرگون را نشان میدهد.
ایزوتوپهای آرگون | ||
ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی در زمین (درصد) |
آرگون 36 (36Ar) | 968/35 | 3336/0 |
آرگون 38 (38Ar) | 963/37 | 0629/0 |
آرگون 40 (40Ar) | 962/39 | 6035/99 |
گاز آرگون چه ویژگی دارد؟
همانطور که بیان شد، گاز آرگون گازی نجیب است. این بدان معناست که اتمهای این عنصر با یکدیگر یا اتمها عناصر دیگر ترکیب نمیشوند. همچنین، گاز را نمیتوان با فشاری بالاتر از دمای °C 3/122- به حالت مایع درآورد. برای این کار به حداقل فشار 48 اتمسفر نیاز است.
علاوه بر این مشخصهها، آرگون از ویژگیهای دیگری برخوردار است، که در جدول زیر به آنها اشاره شده است:
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آرگون | |||
نماد گاز | Ar | نقطه سه گانه | 83.8058 K, 68.89 kPa |
عدد اتمی | 18 | نقطه بحرانی | 150.687 K, 4.863 MPa |
جرم اتمی | 39.792, 39.963 | گرمای ذوب | 1.18 kJ/mol |
نقطه ذوب | −189.2 °C (−308.6 °F) | گرمای تبخیر | 6.53 kJ/mol |
نقطه جوش | −185.7 °C (−302.3 °F) | ظرفیت گرمایی مولی | 20.85 J/(mol·K) |
چگالی (یک اتم در 0 °C) | 1.784 g/Liter | هدایت گرمایی | 17.72×10−3 W/(m⋅K) |
حالت اکسیداسیون | 0 | آرایش الکترونی | 1s22s22p63s23p6 |
تولید صنعتی گاز آرگون
آرگون را میتوان در مقیاس بزرگ از طریق تقطیر جزئی هوای مایع تولید کرد.
این گاز در لامپهای برق، لولههای رادیویی و شمارندههای گایگر، به عنوان یک جو بیاثر در جوشکاری قوس الکتریکی فلزاتی مانند آلومینیوم و فولاد ضدزنگ، برای تولید فلزاتی مانند تیتانیوم، زیرکونیوم و اورانیوم و رشد کریستالهای نیمه هادی ها نظیر سیلیکون و ژرمانیوم مورد استفاده قرار میگیرد.
گاز آرگون چه خطراتی دارد؟
در کنار مزایای فراوانی که دارد، گاز آرگون میتواند با خطراتی همراه باشد. اثرات گاز آرگون بر سلامتی انسان و محیط زیست به دلیل بیاثر بودن آن بسیار کم بوده اما در شرایطی میتواند مشکل آفرین باشد. در جدول زیر خطرات گاز Ar آورده شده است:
استنشاق
تنفس بیش از اندازه Ar میتواند فرد را با علائمی مانند سردرد، صدای زنگ در گوش، سرگیجه، خواب آلودگی، بیهوشی، حالت تهوع، استفراغ و اختلال در حواس پنج گانه روبرو کند.
تماس پوستی یا چشمی
تماس مستقیم گاز با پوست یا چشم باعث سرمازدگی و آسیبهای ناشی از آن (قرمزی و گزگز) میشود.
خطرات آتشسوزی
گاز Ar به دلیل خنثی بودن فاقد خاصیت اشتعالپذیری و انفجاری است. مخازن این گاز ممکن است در اثر قرارگیری درمعرض گرما و به دلیل افزایش فشار درون آنها منفجر شوند.
ناسازگاری ها
آرگون اساساً گازی بیاثر است و در شرایط عادی با هیچ مادهای واکنش نمیدهد. از سال 2009 تاکنون تنها یک ترکیب از این گاز به نام آرگون فلوئوروهیدرید یافت شده است.
اثرات محیط زیستی
آرگون در شرایط معمولی در هوا پخش میشود. این گاز برای زندگی گیاهی و جانوری و همچنین محیطهای آبی ضرری ندارد.
انواع کپسول آرگون در لیترهای مختلف
نگهداری و حمل گاز آرگون نیازمند استفاده از سیلندرهای گاز است. کپسولهای این گاز در حجمهای مختلف عرضه میشوند، که برای اطلاع از این موضوع و خرید اینترنتی این محصول میتوانید به وبسایت فروشگاه بنیان گاز مراجعه کنید.
با توجه به نوع کاربرد، گریدهای گاز آرگون نیز متفاوت بوده که شامل:
گریدهای گاز آرگون | ||
گرید | درصد خلوص | کاربرد |
6 | 9999%/99 | به دلیل درصد خلوص بسیار بالا در مراکز تحقیقاتی استفاده میشود. |
5 | 999%/99 | از این گرید در مراکزی که نیاز به درصد خلوص بالایی از گاز است استفاده میشود. |
کمتر از 8/4 | 998%/99 | به دلیل داشتن ناخالصی، بیشتر در مراکز صنعتی کاربرد دارد. |
نکات ایمنی گاز آرگون و کپسولهای آن
گاز Ar به خودیخود گازی ایمن است. اما، نکاتی را میبایست پیرامون کپسولهای این گاز رعایت کرد. برای مثال، سیلندرها را باید در مکانی با تهویه مناسب، خشک، خنک، مقاوم در برابر آتش و عاری از مواد قابل احتراق نگهداری کرد. علاوه بر آن، هیچ قسمتی از کپسول نباید در معرض دمای بیش از 125 درجه فارنهایت (52 درجه سانتیگراد) قرار گیرد.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر پیرامون دستورالعملهای ایمنی استفاده از سیلندرهای گاز آرگون میتوانید به مقاله “نکات مهم استفاده از کپسول های گاز” مراجعه کنید.
خرید و قیمت گاز آرگون
فروش گاز آرگون در ایران توسط مراکز مختلفی صورت میگیرد که قیمت و کیفیت آن از فروشگاهی به فروشگاه دیگر متفاوت است. چنانچه قصد خرید گاز آرگون با هزینهای مقرون به صرفه را دارید با کارشناسان ما در مجموعه بنیان گاز تماس بگیرید تا این محصول را بدون واسطه و به صورت مستقیم در اختیار شما قرار دهند.
آرگون: گازی تنبل یا ...؟
در یکی دیگر از مقالات به گاز آرگون پرداختیم و متوجه شدیم این گاز به دلیل بیاثر بودن کاربردهای بسیار زیاد و متنوعی دارد. همچنین، در بخش دیگری از مقاله خطرات این گاز را مرور کردیم و دیدیم که آرگون گازی کاملاً بیخطر است. پس، میتوانید با خیالی راحت از آن استفاده کنید.
در انتها، چنانچه به مطالب بیشتری پیرامون این موضوع نیاز دارید یا تمایل دارید سؤالات و ابهامات خود را با ما به اشتراک بگذارید از طریق بخش بیان دیدگاهها میتوانید با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید. این عزیزان در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما هستند.
منابع
https://straitsresearch.com/report/argon-gas-market
https://sciencing.com/dangers-argon-5443798.html
https://www.britannica.com/science/argon-chemical-element
https://www.rsc.org/periodic-table/element/18/argon
https://specialtygases.messergroup.com/high-purity-argon