گاز برودتی R-134a

کاربرد گازهای مبرد در صنایع مختلف جهت تولید سرما باعث شده است تا این نوع گازها توجه ویژه‌ای به خود جلب کنند. R-134a نوعی گاز برودتی می‌باشد، که در سیستم‌های خنک کننده و تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز درواقع جایگزینی برای گاز R12 و R500 بوده که پیش از این در سیستم‌های خودرو و کولرها استفاده می‌شدند. یکی از نکاتی که پیش از خرید یک محصول بایستی به آن توجه داشت، داشتن اطلاعات کافی در رابطه با آن است. در مقاله پیش‌رو، در ابتدا به تعریف گاز برودتی R-134a می‌پردازیم و پس از آن موضوعاتی پیرامون این گاز نظیر کاربرد و انواع آن به تفصیل بیان می‌شود.

تاریخچه گاز برودتی R-134a

تاریخچه گاز r134a به سال 1990 برمی‌گردد زمانی که این گاز به عنوان جایگزینی برای گاز دی‌کلرودی‌فلوئورومتان (R-12) معرفی شد. این گاز از نظر ترمودینامیکی دارای خواصی مشابه با گاز R-12 می‌باشد، اما تفاوت‌هایی نیز با هم دارند. یکی از آن‌ها عدم وجود اتم کلر در ساختار HFC-134a می‌باشد، که موجب کاهش پتانسیل تخریب لایه اوزون (ODP) نسبت به R-12 شده است. هم‌چنین، گاز R-134a از پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) کمتری برخوردار است. طبق اندازه‌گیری‌های صورت گرفته در 100 سال اخیر، GWP گاز فریون 134a و گاز R-12 به ترتیب برابر با 1430 و 10900 بوده است.

2،1،1،1-تترافلوئورواتان یا R-134a نوعی گاز خنک کننده است، که از خانواده هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFC) به شمار می‌آید. این گاز با نام‌های دیگری نظیر نورفلوران (Norflurane)، Klea®134a، فریون 134a، فوران 134a، ژنترون 134a (Genetron 134a) ، گاز سبز، فلوراسول 134a (Florasol 134a)، سووا 134a (Suva 134a) و HFC-134a نیز شناخته می‌شود

تولید گاز R134a از طریق برهمکنش تری‌کلرواتیلن با هیدروژن فلورید صورت می‌گیرد، که مطابق با واکنش زیر است:

CHCI = CCl₂  +4HF  – CF₃CH₂F + 3HCL

کاربرد گاز R134a

ویژگی‌های منحصربه‌فرد گاز R-134a باعث شده است تا این گاز با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گیرد، که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها پرداخته می‌شود:

خودرو و سیستم‌های تهویه هوا

خاصیت خنک‌کنندگی HFC-134a باعث شده تا این گاز به طور عمده در سیستم‌های خنک کننده نظیر کولر، یخچال و فریزر استفاده شود. علاوه بر آن، گاز در سیستم‌ تهویه مطبوع خودروها نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. برای اطلاعات دقیق تر مطلب گازهای برودتی را مطالعه نمایید.

صنعت

علاوه بر کاربرد سرمایشی، این گاز را می‌توان به عنوان حلال آلی مورد استفاده قرار داد. کاربرد آن در صنعت تنها به استفاده در آشکارسازهای صنعتی محدود نمی‌شود، و از آن می‌توان به عنوان نوعی گاز محافظ و جایگزین گوگردهگزافلوراید در ذوب منیزیم مصرف کرد.

پزشکی

گاز نورفلوران به عنوان پیشرانه جهت استنشاق‌ با دوز معین مفید می‌باشد. در ترکیب با پنتافلوئوروپروپان و به عنوان یک اسپری بخار خنک کننده موضعی برای بی‌حس کردن جوش‌ها قبل از کورتاژ نیز استفاده می‌شود.

کاربردهای دیگر

علاوه بر مصارف صنعتی و پزشکی، این گاز کاربردهای دیگری نیز دارد، که از جمله آن‌ها می‌توان به عنوان گاز جهت دمیدن درون فوم پلاستیکی، حلال برای تمیزکاری، پیشرانه برای دارورسانی (Drug Delivery)، پاک‌کننده‌ چوب پنبه، گاز برای زدودن غبار از سطوح و در خشک‌کن‌های هوا برای از بین بردن رطوبت هوای فشرده اشاره کرد. کاربرد دیگر آن به عنوان گاز خنک کننده رایانه‌های پیشرفته‌ و به عنوان پیشرانه در انواعی از سلاح ها می باشد.

تفاوت R134a و R134

R134 و R134a فرمول شیمیایی و وزن اتمی یکسانی دارند اما ساختارهای شیمیایی متفاوتی دارند (حرف “a” نشان دهنده ایزومر است). به بیانی ساده، دو ترکیب ایزومر یکدیگر هستند و خواص فیزیکی و شیمیایی مختلفی دارند. برای مثال، ترکیب اول دارای نقطه جوشی در حدود C° 19- بوده، که این مقدار برای ترکیب دوم برابر C° 26- می‌باشد.

مزایا و معایب گاز R134a

اگرچه تخریب های زیست محیطی به عنوان اصلی ترین معایب گازهای برودتی محسوب می‌شود، ولی گاز R-134a ویژگی‌هایی نیز دارد، که مهم‌ترین آن‌ها ضریب حرارتی بالا، عدم اشتعال‌پذیری، فاقد خاصیت سمّی بودن و نقطه جوش پایین آن است. فشار گاز R134a از دیگر خصوصیات این گاز است، که هنگام استفاده از آن بایستی به آن توجه داشت تا از هرگونه مشکل برای کمپرسور جلوگیری شود.

تفاوت برندهای مختلف در بازار

به طور کلی، در بازار سراسر جهان تولید کننده های معتبر انگشت شماری جهت تولید گازهای برودتی وجود دارند. برخی از آنها اروپایی و امریکایی و اکثر محصولات موجود در آسیا و خاورمیانه ساخت تولید کننده های کشور چین می باشد.

از لحاظ کیفیت برند های اروپایی و امریکایی دارای کیفیت بالا و خنک کنندگی بیشتر و در عین حال قیمت بالاتر می باشند. محصولاتی سازندگان چینی اکثرا با قیمت مناسب تر به بازار مصرف ارائه می گردد. لازم به توضیح است برندهای موجود در بازار ایران اکثرا تولید یک کارخانه بوده ولی بخاطر محدودیت های وارداتی هر وارد کننده از برند ثبت شده خود استفاده می کنند و در نهایت می توان نتیجه گرفت که کیفیت این محصولات کم و بیش با یکدیگر یکی می باشند.

خرید و قیمت کپسول گاز r134a

یکی از نکاتی که پیش از خرید این گاز بایستی به آن توجه داشت، کیفیت می‌باشد. استفاده از گازهای بی‌کیفیت نه تنها می‌تواند آسیبی جدی به دستگاه وارد کند، بلکه برای محیط زیست نیز مضر می باشد.

شرکت‌های مختلفی در سراسر جهان در زمینه تولید گاز فعالیت دارند. برند نیترومی دارای کیفیت فوق‌العاده و هزینه مقرون‌به‌صرفه آن است. با توجه به کاربرد گسترده این گاز، توزیع کننده‌های زیادی در ایران در زمینه فروش گاز R-134a فعال هستند، که این موضوع باعث رقابتی شدن قیمت آن شده است. از این رو، نیاز است پیش از خرید کپسول گاز R-134a جهت استعلام قیمت این محصول با کارشناسان تماس حاصل نمائید.