کپسول گاز مبرد
گازهای برودتی، اگرچه اغلب نادیده گرفته می‌شوند، اما نقش مهمی در حفظ آسایش و راحتی ما در زندگی روزمره دارند. این گازها جزء جدایی‌ناپذیر سیستم‌های خنک کننده مثل یخچال، فریزر و سیستم‌های تهویه هوا به شمار می‌آیند.
همانند بسیاری دیگر از کالاها، قیمت گازهای خنک کننده در سال‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده است و فاکتورهای مختلفی در قیمت‌گذاری آن‌ها دخیل هستند. تغییر در هر یک از این فاکتورها می‌تواند باعث تغییر در بهای گازها شود. به همین خاطر، تعیین یک قیمت ثابت و پایدار برای مبردها دشوار است. اما، چه عواملی بر بهای گازهای یخچالی یا همان گازهای برودتی تأثیرگذارند؟ در این مطلب قرار است به توضیح آن‌ها بپردازیم.
معرفی انواع گاز مبرد
در این بخش، می‌توانید گزینه‌ای دقیقاً متناسب با نیاز خود را پیدا نموده و انتخاب کنید، تا بهترین تصمیم را با شفافیت کامل بگیرید.
|
نوع گاز سرمایشی |
قیمت (تومان) |
|---|---|
|
R134a |
4500000 |
|
R22 |
5500000 |
|
جنس بدنه |
فولادی |
رنگ گاز |
بی رنگ |
|
وزن |
13.6kg |
رنگ بدنه سیلندر |
فیروزه ای |
|
موارد مصرفی |
شارژ کولرهای گازی صنعتی |
وضعیت |
نو |
|
جنس بدنه |
فولادی |
رنگ گاز |
بی رنگ |
|
وزن |
13.6kg |
رنگ بدنه سیلندر |
سبز روشن |
|
مواردمصرفی |
شارژ کولرهای گازی و خودرویی |
وضعیت |
نو |
خصوصیات گاز برودتی
از جمله ویژگی‌هایی که گازهای برودتی بایستی داشته باشند عبارتند از:
- سمّی نبودن
- فاقد خاصیت انفجاری و اکسیدکنندگی
- قابلیت عملکرد در فشار کم (نقطه جوش پایین)
- پایدار بودن
- فاقد خاصیت اشتعال پذیری
- فاقد خاصیت خوردگی
- عدم ایجاد آسیب به هنگام تنفس کردن
| گازهای برودتی |
|
| شماره ثبت (CAS Number) | با توجه به نوع ماده متفاوت است |
| فرمول شیمیایی | با توجه به نوع ماده متفاوت است |
| دانسیته بخار | کمتر از 1 (این مقدار برای هوا برابر با یک است) |
| مقدار مجاز | با توجه به نوع ماده متفاوت است |
| گستره اشتعال‌پذیری | نامشخص |
| تجهیزات | نامشخص |
| دما | نامشخص |
| آشکارساز گازهای برودتی | فوتوآکوستیک مادون قرمز (0 تا ppm 1000) |
| خواص فیزیکی و شیمیایی |
|
| نکات ایمنی | رعایت کردن نکات ایمنی به هنگام استفاده از گازهای برودتی ضروری است. گازهای CFC اثر مخربی بر لایه اوزون دارند، که این موضوع باعث شده است مصرف این گازها و همچنین تولید آن‌ها ممنوع شود. گازهای HFC و HCFC به عنوان گازهای جایگزین هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرند، ولی دارای اثر گلخانه‌ای (جذب تابش مادون قرمز و گرم شدن زمین) می‌باشند. از این رو، مصرف آن‌ها به صورت کنترل شده است. این نوع گازها فاقد خاصیت اشتعال‌پذیری هستند، اما در دماهای بالا تجزیه شده و گازهای سمّی نظیر هیدروژن کلرید و هیدروژن فلوئورید از خود متصاعد می‌کنند. |
کاربرد
|
|
مهم‌ترین گازهای مبرد: R22 و R134a
گاز مبرد R22
گاز R-22 با فرمول شیمیایی کلرودی فلوئورومتان یا دی فلوئورومونوکلرومتان از خانواده هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC) به شمار می‌آید. این گاز با اسامی مختلفی چون HCFC-22 و CHClF2 نیز شناخته می‌شود.
پتانسیل تخریب لایه اوزون این گاز بالا است، به همین خاطر تولید و میزان واردات و صادرات آن نیز در جهان محدود شده است.
یکی از مشکلات اصلی استفاده از گاز دی فلوئورومونوکلرومتان، پتانسیل گرمایش جهانی بالای آن است که برابر با 1810 (نسبت به گاز کربن‌دی‌اکسید تا 1810 برابر قدرت گرم کردن زمین را دارد) می‌باشد.
گاز مبرد R134a
گاز R-134a یا HFC-134a یا 2،1،1،1-تترافلوئورواتان نوعی گاز سردساز از خانواده هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFC) است. تاریخچه آن به سال 1990 برمی‌گردد زمانی که این گاز به‌عنوان جایگزینی برای گاز دی‌کلرودی‌فلوئورومتان (R-12) معرفی شد. از نظر ترمودینامیکی دارای خواصی مشابه با گاز R-12 است، اما تفاوت‌هایی با هم دارند.
یکی از آن‌ها عدم وجود اتم کلر در ساختار HFC-134a می‌باشد که موجب پتانسیل تخریب لایه اوزون کمتر این گاز نسبت به R-12 شده است. همچنین، از پتانسیل گرمایش جهانی کمتری برخوردار است. طبق اندازه‌گیری‌های صورت گرفته در 100 سال اخیر، پتانسیل گرمایش جهانی گاز 2،1،1،1-تترافلوئورواتان و گاز R-12 به ترتیب برابر با 1430 و 10900 بوده است.
سایر انواع گازهای برودتی
کلروفلوئوروکربن‌ها (CFC)
کلروفلوئورکربن یک هیدروکربن هالوژن‌دار شده می‌باشد و از عناصر کلر (Cl)، فلوئور (F) و کربن (C) ساخته می‌شود. دی‌کلرودی‌فلوئورومتان (R-12)، تری‌کلروفلوئورومتان (R-11) و کلروپنتافلوئورواتان (R-115) از مهم‌ترین انواع کلروفلوئوروکربن‌ها می‌باشند.
رایج‌ترین نوع CFC، دی‌کلرودی‌فلوئورومتان یا همان فریون است که از آن به عنوان مبرد استفاده می‌شود. سمیّت، واکنش‌پذیری و اشتعال‌پذیری کم آن‌ها باعث شده‌اند تا گازهای CFC کاربرد گسترده‌ای به‌عنوان سردساز، پیشرانه (در کاربردهای آئروسل) و حلال داشته باشند.
مهم‌ترین مشکلی که این گازها دارند، تخریب لایه اوزون است. این موضوع باعث شده است تولید گازهای CFC متوقف شود و با محصولات دیگری نظیر هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFCs) از جمله R-410A و R-134a جایگزین شوند.
هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC)
هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها جایگزینی مناسب برای گازهای CFC هستند و از عناصری چون هیدروژن، فلوئور، کربن و کلر ساخته می‌شوند. این گازها سمیّت کمی دارند و هزینه آن‌ها پایین است. همانند گازهای CFC، گازهای HCFC جزء گازهای گلخانه‌ای به شمار می‌آیند و تأثیر مخربی بر لایه اوزون دارند؛ اما، میزان تخریب آن‌ها کمتر است.
مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گاز HCFC، گاز R-22 می‌باشد. از این گاز به عنوان گاز مبرد در یخچال و سیستم‌های تهویه هوا استفاده می‌شود. به دلیل آسیب‌هایی که به لایه اوزون وارد می‌کند، استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع شده است.
هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFC)
هیدروفلوئوروکربن‌ها از عناصر هیدروژن، فلوئور و کربن ساخته می‌شوند. عدم وجود اتم کلر در ساختار آن‌ها باعث شده است تا این گازها اثر تخریبی کمی بر لایه اوزون داشته باشند. مهم‌ترین نمونه هیدروفلوئوروکربن‌ها، R-134a است که از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به سمّی نبودن، اشتعال‌ناپذیری، جاذب رطوبت و خورنده نبودن اشاره کرد.
گاز R-134a نسبت به گاز R-22 از مزایایی برخوردار است. نبود اتم کلر در این گاز باعث شده است تا اثر تخریبی بسیار کمتری بر لایه اوزون داشته باشد. همچنین، ضریب حرارتی بالاتر، خاصیت انتقال حرارتی بهتر و قدرت جذب رطوبت بیشتری دارد. به غیر از گاز R-134a، انواع دیگری از گازهای HFC وجود دارند که شامل گازهای R-410A و R-404A می‌شوند.
گازهای برودتی طبیعی و گازهای برودتی دوست دار محیط زیست
گازهای برودتی طبیعی گازهایی هستند که ساخته دست انسان نیستند. این گازها برخلاف گازهای برودتی مصنوعی فاقد اثر گلخانه‌ای بوده و اثر تخریبی بر لایه اوزون نیز ندارند. مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گازهای برودتی طبیعی، هیدروکربن‌ها (ایزوبوتان، ایزوپنتان، اتان و پروپیلن)، هوا، آمونیاک، دی‌اکسیدکربن و بخار آب می‌باشند.
گازهای برودتی دوست دار محیط زیست نوعی دیگر از مبردها می‌باشند که به صورت مصنوعی توسط انسان ساخته می‌شوند. برخلاف انواع دیگر گازهای مصنوعی، این گازها دوست‌دار محیط زیست هستند و آسیبی برای لایه اوزون ندارند. مهم‌ترین گاز این دسته، 3،3،3،2-تترافلوئوروپروپیلن (R-1234yf) می‌باشد.
قیمت گازهای برودتی
قیمت گازهای مبرد، همانطور که پیش‌تر بیان کردیم، متأثر از فاکتورهای مختلفی است که به شرح زیر می‌باشند:
آب و هوا: قیمت گازهای یخچالی تحت تأثیر آب و هوا تغییر می‌کند. در فصل تابستان که هوا گرم است قیمت آن‌ها افزایش و در زمستان که هوا خنک است کاهش می‌یابد. در مناطقی که تابستان‌های نسبتاً معتدلی را تجربه می‌کنند، قیمت‌ها به طور معمول کاهشی هستند.
فروش رقابتی: گاهی اوقات، برخی از تأمین کنندگان مبردها اقدام به فروش گاز با قیمتی رقابتی می‌کنند. در این حالت، قیمت‌گذاری رقبا علت اصلی تغییرات در قیمت گازها می‌باشد. به همین منظور، تأمین کنندگان مبردها باید همیشه نسبت به قیمت‌گذاری رقبای خود حساس باشند و نسبت به آن واکنش نشان دهند.
خرید رقابتی: در فصولی از سال مثل زمستان که تقاضا برای گازهای برودتی کم است و قیمت پایینی را تجربه می‌کنند، نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های بزرگ اقدام به خرید حجم بالایی گاز می‌کنند. این مراکز می‌توانند مبردها را تا فصل بهار نگهداری کنند و با قیمت‌های بالاتر به مشتریان خود بفروشند.
این موضوع رقبای آن‌ها را مجبور می‌کند تا گازها را با قیمت‌های بالاتری از توزیع‌کنندگان خریداری کنند و به منظور رقابت با نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های بزرگ، با قیمت‌های کمتری بفروشند و حاشیه سود کمتری را در نظر بگیرند.
کمبودها: هر گونه کمبود در بازار گازهای یخچالی می‌تواند تأثیر شدیدی بر عرضه و تقاضای کالا و به‌تبع، قیمت‌گذاری آن‌ها داشته باشد. این کمبودها ممکن است مربوط به خود محصول یا هر جزئی از آن باشد. کمبودها معمولاً به دلیل قوانین و توافقات جهانی مبنی بر ممنوعیت استفاده از گازها است.
تعرفه‌ها و دعاوی ضد دامپینگ: عوارض دامپینگ یا قیمت‌شکن، یک تعرفه حمایتی بر واردات خارجی است که باعث کاهش قیمت محصول در بازار می‌شود. برای نمونه در سال 2015، یک دادخواست ضد دامپینگ توسط گروهی از تأمین‌کنندگان مبردها در آمریکا ارائه شد که ادعا می‌کرد واردات حجم زیادی از گازهای هیدروفلوئوروکربن (HFC) با قیمت پایین‌تر از بازار چین باعث آسیب به صنعت مبرد داخلی شده است. این موضوع باعث شد تا هزینه گازهای برودتی در بازار آمریکا با نوسان روبرو شود.
فروش گازهای برودتی
مراکزی که در زمینه فروش گازهای برودتی فعال هستند، محصولات خود را از تولید کنندگان خارجی وارد کشور می‌کنند. توجه به مکانی که از آن گاز تهیه می‌شود بسیار مهم است، زیرا استفاده از مبردهای بی‌کیفیت نه تنها باعث آسیب‌رسانی به دستگاه می‌شود، بلکه ایجاد مشکل برای محیط زیست و همچنین افراد می‌کند.
مجموعه بنیان گاز پیشرو یکی از واردکنندگان گازهای برودتی در ایران می‌باشد که گازهای خود را با برند نیترومی از تامین کنندگان معتبر و اصلی در جهان تامین می کند. یکی از مزایای خرید محصول از این مجموعه ارائه گارانتی به مشتریان گرامی است که تضمینی بر کیفیت بالای محصولات این شرکت می‌باشد.
هنگام خرید گازهای برودتی به چه نکاتی توجه کنیم؟
اگر قصد خرید گازهای مبرد دارید، عوامل زیر می‌توانند شما را در انتخاب بهترین گاز راهنمایی کنند:
سازگاری با سیستم‌های خنک‌کننده: مبردهایی که کارایی بالایی از خود نشان می‌دهند معمولاً از ویژگی‌هایی چون نقطه جوش مناسب، هدایت حرارتی بالا و رفتار مطلوب به‌هنگام تغییر فاز برخوردارند. این مشخصات، گازهای برودتی را با سیستم‌های خنک کننده و تهویه مطبوع سازگار می‌کنند و نقش اساسی در عملکرد مناسب آن‌ها دارند.
راندمان ترمودینامیکی: راندمان ترمودینامیکی فاکتوری بسیار مهم به‌هنگام خرید گازهای برودتی محسوب می‌شود. یک مبرد ایده‌آل باید ضریب عملکرد(COP) بالایی داشته باشد. COP نشان دهنده توانایی گاز در جذب و آزادسازی گرما در طول سیکل تبرید و نیز استفاده بهینه از انرژی می‌باشد.
اثرات زیست محیطی: پتانسیل گرمایش جهانی پایین یکی دیگر از ویژگی‌های ضروری است که گاز برودتی باید از آن برخوردار باشد. جهت کاهش نگرانی‌ها در مورد تغییرات آب و هوایی، صنایع به سمت مبردهایی می‌روند که کمترین اثر گلخانه‌ای را برای محیط زیست داشته باشند.
پایداری شیمیایی: پایداری شیمیایی برای افزایش طول عمر سیستم‌های تبرید و ایمنی کاربران ضروری است. مبردهای ایده‌آل باید واکنش‌پذیری پایینی از خود نشان دهند و از خوردگی و تخریب اجزای سیستم جلوگیری کنند. علاوه بر آن، گاز باید از خواص ترموفیزیکی مطلوب مثل گرمای نهان تبخیر بالا و محدوده دمای عملکردی گسترده برخوردار باشد که آن را برای کاربردهای مختلف سازگار می‌کنند.
ایمنی: اشتعال‌پذیری و سمیّت دو فاکتور مهم ایمنی هستند که هنگام انتخاب گازهای سردساز، باید به آن‌ها توجه داشت. یک مبرد باید اشتعال‌پذیری کمی داشته باشد تا خطرات آتش‌سوزی را به حداقل رساند. همچنین، باید غیر سمّی باشد تا ایمنی مصرف‌کنندگان را تضمین کند.
قیمت: قیمت یکی دیگر از عوامل کلیدی در انتخاب گاز برودتی است. گاز باید به راحتی در دسترس، مقرون به صرفه و سازگار با زیرساخت‌های موجود باشد.